De sprekende standbeelden van Dublin

Heb je je weleens afgevraagd hoe het zou zijn om in het hoofd van Oscar Wilde of James Joyce te kruipen? Of om te horen hoe Ierlands belangrijkste historische figuren hun bekende daden beschrijven? Of om een telefoontje te krijgen van een mythische held? Dankzij het geestige en innovatieve project Dublin's Talking Statues kunnen tien van Dublins bekendste standbeelden eindelijk hun zegje doen.

Haal wanneer je bij een sprekend standbeeld aankomt simpelweg je smartphone langs het blauwe bordje ernaast. Wacht daarna op een telefoontje en laat je verrassen door het wonder van de moderne technologie. Luister naar scherpe monologen, geschreven en vertolkt door geliefde Ierse schrijvers en acteurs, zoals John Banville, Ruth Negga en Roddy Doyle. Vanaf nu zul je deze iconische standbeelden in een heel ander daglicht zien ...

1. Wolfe Tone

St. Stephen's Green

Brendan Gleeson werd drie keer genomineerd voor een Golden Globe en vertelt over Theobald Wolfe Tone, leider van de United Irishmen en algemeen beschouwd als de vader van het Ierse republicanisme. Het verhaal werd geschreven door Patrick McCabe (auteur van The Butcher Boy). Wolfe Tone werd in 1763 in Dublin geboren als zoon van een koetsenmaker voor de Church of Ireland. Als jongeman dacht hij erover om acteur te worden. Maar hij ging de geschiedenisboeken in vanwege zijn ideeën over revolutionaire democratie en zijn inspanningen om een einde te maken aan de Britse onderdrukking en het stichten van een onafhankelijke Ierse republiek.

2. James Joyce

Earl Street North

Dit literaire genie is bekend geworden met Ulysses, een invloedrijke roman die ook voor verdeeldheid zorgde. De schrijver wordt tot leven gebracht door twee populaire Dubliners: Booker Prize-winnaar Roddy Doyle (The Commitments) en acteur Gabriel Byrne, bekend om zijn rollen in de thriller The Usual Suspects en de klassieker Miller’s Crossing, een film van de gebroeders Coen. De schrijfstijl van James Joyce’s wordt wel 'stream of conciousness' genoemd en komt duidelijk naar voren in bijvoorbeeld de verhalenbundel Dubliners(1914) en de romans A Portrait of the Artist as a Young Man(1916) en Finnegans Wake (1939). Deze werken zorgden ervoor dat de schrijver wereldwijd bekend werd en dat nog steeds is.

3. Monument Daniel O'Connell – Fidelity

O'Connell Street

De Ieren noemen Daniel O’Connell ook wel 'de bevrijder' vanwege zijn rol als campagnevoerder. Hij kwam in de vroege 19e eeuw op voor de rechten van Ierse katholieken, zodat ook zij het recht kregen om parlementslid te worden. Aan de voet van het monument vinden we vier gevleugelde Victoria-figuren, die elk een deugd uitbeelden die toegeschreven werd aan O’Connell: moed, trouw, vaderlandsliefde en welbespraaktheid. In dit sprekend standbeeld ziet dichter Paula Meehan Fidelity (trouw) als een barmhartige ziel in een fabel, verteld door de Oscargenomineerde Ruth Negga.

4. James Connolly

Beresford Place

Komiek Brendan O’Carroll – bedenker van het uitbundige tv-personage Mrs Brown – schreef en vertelt zelf het verhaal van politiek leider James Connolly, een belangrijke figuur in de Paasopstand van 1916 en een van de zeven ondertekenaars van de Irish Proclamation (het uitroepen van de Ierse staat). In de nasleep van de Paasopstand werd Connolly in de Kilmainham Gaol geëxecuteerd door een vuurpeloton. Zijn invloed is tot op de dag van vandaag zichtbaar: een van de belangrijkste treinstations en een ziekenhuis in Dublin zijn naar hem vernoemd.

5. James Larkin

O'Connell Street

Vakbondsleider 'Big Jim' Larkin is bekend omdat hij in het begin van de 20e eeuw opkwam voor de rechten van ongeschoolde Ierse arbeiders. Als socialistische activist had Larkin een heilig geloof in het verenigen van arbeiders in een vakbond. Hij richtte de Irish Transport and General Workers Union op en hielp ook met de oprichting van de Irish Labour Party. De Oscargenomineerde Stephen Rea vertelt het verhaal dat scenarioschrijver Enda Walsh schreef over deze historische figuur.

6. Meeting Place

Liffey Street Lower

Brenda Fricker was de eerste Ierse actrice die een Oscar won (voor de film My Left Foot). Zij leent haar stem aan een standbeeld dat het alledaagse verbeeldt: twee vrouwen op een bankje die de problemen in de wereld bespreken. Deze dames zijn tot leven gebracht door de gerenommeerde scenarioschrijver Rachel Kilfeather en staan bij de Dubliners liefdevol bekend als 'the Hags with the Bags' (de oude wijven met de tassen).

7. George Salmon

Trinity College Dublin, College Green

Het verhaal van de wiskundige en theoloog George Salmon is geschreven en wordt verteld door de Ierse radio- en tv-presentator Joe Duffy. Het beeld van Salmon staat bij het Trinity College in Dublin, waar hij in 1833 voor het eerst als 14-jarige student binnenkwam, voordat hij het uiteindelijk tot Provost (directeur) schopte in 1888. Dit imposante beeldhouwwerk is net zo'n belangrijk onderdeel van Trinity College geworden als het Book of Kells. Het wordt bewonderd door ontelbare studenten, toeristen en veel lokale Dubliners, die het universiteitsterrein gebruiken als sluiproute van Dame Street naar Nassau Street.

8. Oscar Wilde

Merrion Square North

Toneelschrijver, romanschrijver en dichter Oscar Wilde is ongetwijfeld een van Dublins kleurrijkste literaire figuren. Hij werd in 1854 geboren en bracht zijn jeugd door in een huis tegenover zijn standbeeld op het Merrion Square, een van de vijf Georgian pleinen in Dublin. Het standbeeld is een veelkleurig symbool van lef en een ode aan de humor, het cynisme en de decadentie van de auteur, die werken schreef als Het belang van Ernst en Het portret van Dorian Gray. Booker Prize-winnaar John Banville (die soms schrijft onder het pseudoniem Benjamin Black) heeft een hommage aan Wilde geschreven, verteld door acteur Andrew Scott, die al een BAFTA en Olivier Award op zijn naam heeft staan.

9. George Bernard Shaw

National Gallery of Ireland, Merrion Square West

George Bernard Shaw was een Ierse toneelschrijver, recensent en politiek activist die nog steeds een grote invloed heeft op het theater, de cultuur en de politiek. Voor velen is zijn talent net zo groot als dat van William Shakespeare. Shaw, die zowel de Ierse als Britse nationaliteit had, schreef gedurende zijn leven ruim 60 toneelstukken en werd in 1925 uitgeroepen tot Nobelprijswinnaar van de literatuur. Later, in 1938, ontving hij ook nog een Oscar voor het script voor de filmversie van zijn klassieker Pygmalion. De gerespecteerde Ierse acteur Stephen Brennan is de verteller van het script dat geschreven werd door Arthur Mathews (mede-schrijver van Father Ted).

10. Cú Chulainn

General Post Office, O'Connell Street

Het verhaal van Cú Chulainn speelt een belangrijke rol in het Ierse bewustzijn. Het gaat over moed en trouw en wordt al vanaf jonge leeftijd aan kinderen verteld. Deze Ierse mythologische held werd geboren als Sétanta. Hij was een Keltische krijger die bovenmenselijk sterk, snel en vaardig was. Ook zijn betrouwbare wapentuig was een belangrijke reden voor zijn populariteit, zowel onder kinderen als volwassenen. Met zijn hurl (essenhouten stok) en zijn sliotar (kleine leren bal) spreekt hij tot de verbeelding, vooral omdat deze voorwerpen nog steeds gebruikt worden in de Ierse sport hurling. Acteur Peter Coonan is de verteller van het verhaal dat kinderboekenschrijver Eoin Colfer schreef over het leven van deze legendarische Ierse krijger.