Waarom je traditionele muziek in Ierland moet beleven

Er wordt gezegd dat muziek de universele taal van de mens is. Hier op het eiland Ierland is onze traditionele muziek een onophoudelijke viering van klanken en verhalen. Het gaat niet alleen om de melodie. Het draait ook om de warme en verwelkomende uitstraling van de muzikanten van wie de liedjes te horen zijn in een knusse pub of de oude straten van de stad.

Onze muziek brengt mensen samen

In Ierland is muziek een taal. Het is hoe onze grootste mythen en fantastische rebellenverhalen zijn vastgelegd; hoe we ons leven, onze liefde en ons verlies hebben uitgedrukt en gedeeld gedurende talloze generaties. Het is oprecht en hoopvol, doorspekt met trots en passie en het verlangen om te communiceren. Je kunt er niet naar luisteren zonder je deel van iets te voelen. 

“Wat traditionele muziek zo speciaal maakt, is het sterke gemeenschapsgevoel”, aldus dr. Sandra Joyce, directeur van de Irish World Academy of Music and Dance. “Muzikanten die elkaar helemaal niet kennen, spelen vaak samen. Het draait allemaal om samenkomen en samenspelen, puur om het plezier.”

Wat je moet weten over traditionele Ierse muziek

Zelfs als je de teksten of de namen van de muzikanten niet weet, herken je de Ierse muziek zodra je deze hoort. Een reel is de bekendste dans, met vier slagen per maat, en je kunt meetikken met het ritme van 'een-twee, een-twee'. Een jig heeft daarentegen zogenaamde syncoperende beats. Luister naar het ritme; het klinkt als 'een-twee-drie, vier-vijf-zes' en je pikt het makkelijk op. 

Viool, fluit, banjo, mandoline, accordeon, bodhrán (trommel) en harp zijn allemaal geliefd bij traditionele muzikanten, maar je hebt ze niet per se allemaal nodig voor een fantastische muzieksessie. Samen vormen de verschillende tonen een harmonieus geheel, waardoor de Ierse muziek binnen één couplet zo makkelijk over kan gaan van levendig naar diepgevoelig.

Binnen no-time beweeg je volop mee met de muziek; je tenen wiebelen, je handen klappen mee op de tafel en je voeten stampen. En als je je niet meer kunt inhouden, kijkt er niemand vreemd op als je een rondje gaat dansen op The Irish Rover of Rare Old Mountain Dew; of een traantje wegpinkt bij Raglan Road of Mo Ghile Mear ('mijn moedige held'). 

Wat je moet weten over Ulster-Schotse muziek

Verder naar het noorden klinkt het muzikale erfgoed net zo luid. Net als bij haar traditionele Ierse tegenhanger spelen bij de Ulster-Schotse muziek de viool, het blikken fluitje en de fluit een hoofdrol. Maar ook is er een sterke traditionele connectie met de Noord-Ierse fanfares en zorgen de Lambeg-trom, pijperfluit en doedelzak voor het typische geluid van de Ulster-Schotse muziek.

De bekendste dansen in deze contreien zijn waarschijnlijk de horlepiep en de polka. De horlepiep lijkt qua ritme op de reel, maar heeft een langzamer tempo. De polka heeft juist een snel ritme van 'een-en-twee-en-een-en-twee-en ...'. Als meezingers zijn het uitgelaten My Aunt Jane en het melancholieke Muttonburn Stream onverminderd populair.

Leer het jargon: een kort overzicht van veelgebruikte woorden

Reel, jig, waltz, hornpipe, polka: bekende traditionele dansen.

Fiddle: een Ierse viool.

Tin whistle: een zeer gebruikelijk, blikken blaasinstrument met zes gaatjes, ook gewoon een fluitje genoemd.

Lambeg-drum: een enorme, dubbelzijdige trommel, meestal gedragen.

Fife: een pijperfluit met een hoog, schel geluid.

Low whistle: een grotere variant van het traditionele blikken fluitje, met lagere tonen.

Squeeze box: een andere naam voor een accordeon of concertina.

Bodhrán: een lijsttrommel die tijdens het bespelen in de hand wordt gehouden.

Uilleann pipes: doedelzak met blaasbalgen die worden bespeeld door de elleboog ('uilleann') van de muzikant. Het bespelen van de uilleann pipes staat op de Unescolijst van immaterieel cultureel erfgoed.

Céilí: een céilí (spreek uit als keelie) is een evenement waar mensen dansen op traditionele muziek, meestal in paren en groepen.

Session/seisiún: een seisiún (spreek uit als sesjoen) is als een groep muzikanten samen muziekmaakt, meestal in een informele sfeer.